Als je aan de Algarve denkt, beeld je je misschien al gauw de prachtige stranden en de 200 kilometer lange kustlijn in. Gesierd door indrukwekkende kliffen en ontelbaar veel verstopte strandjes is deze regio al meerdere malen verkozen tot mooiste stranden van Europa. Maar Portugal is veel meer dan dat. Als je het binnenland inrijdt dan ontdek je een hele andere kant van deze veelzijdige Portugese provincie. Ontdek hier het gezellige dorpje Monchique.
Van de kust naar het binnenland
De havenstad Portimão ligt op de populaire kustroute, tussen bekende plekken als Albufeira en Lagos. Vanaf Potimão is het een kleine 25 minuten landinwaarts rijden naar Monchique, een dorpje geïsoleerd door weelderige groene bergen. Door deze jarenlange isolatie, weg van de luxe beschaving, is Monchique een echt pareltje. Wat maakt het zo speciaal? Je ziet, ruikt en proeft tradities die met trots zijn bijgehouden.
In de jaren 70 zijn veel mensen hun geluk gaan zoeken aan de kust. Deze lag namelijk vol ‘kansen’. Het zijn de echte liefhebbers van het binnenland die zijn gebleven. Zij hebben met alle liefde en passie voor hun thuis verdergezet wat hun overgrootouders ooit zijn begonnen. En waar scheppen ze graag mee op? Hun lokale trots, de Medronho (lees verder om te ontdekken wat het is).
Dit sukje Algarve is de perfecte mix tussen cultuur en natuur. We hebben genoten van urenlange wandelingen tussen de meest diverse stukjes natuur, en ondertussen cultuur opgesnoven als geen anderen.
Langeafstandswandeling ‘Via Algarviana’: van Monchique naar Marmelete – 15,2 km
De ‘Via Algarviana’ is niet voor watjes. Het is een 300 km lange hike volledig door de Algarve en begint in Alcooutim. Zoveel tijd (en energie) hadden wij niet dus hebben we besloten om de etappe te lopen door het Monchique gebergte naar het nabijgelegen dorp Marmelete. Het pad gaat nog verder en mixt de bergen van de Algarve met Atlantische invloeden. Hierdoor is de hele route omringt met enorm veel groen, vol zeldzame planten.
Wat zijn wij nu allemaal tegen gekomen? We hebben wilde pioenrozen en wilde geraniums gezien. En wat een topidee om in mei naar de Algarve te komen, dan staat alles prachtig in bloei. We wandelde door gekleurde bloemenzeeën, maar ook door bossen van hoge eucalyptus bomen. De dichte begroeiing van deze bossen worden afgewisseld met 360 graden uitzichten over de bergen. We konden zelfs de zee zien vanop een bergtop!
We hebben allemaal gehoord van de serieuze bosbranden in Californië, maar Monchique heeft ook zijn eigen verleden met vuur. Het hele gebied is vier jaar geleden ook geteisterd door enorme bosbranden. De natuur en verschillende huizen in de omgeving zijn hierdoor totaal verwoest. Maar, Monchique heeft zich niet laten kennen. Alles groeit en bloeit er nu terug en het is bijna niet voor te stellen dat alles ooit met de grond gelijk was gemaakt. Hoe kan dit in gods naam? Nou, brand kan zorgen voor meer vruchtbaarheid en dat is exact wat je heir ziet. Bloeiende velden, kilometers bos, prachtig groene weides, etc.
De brand heeft er ook voor gezorgd dat alle natuur anders is beginnen groeien. Dat wilt ook zeggen, nieuwe wandelpaden. Onze etappe heeft me nieuwsgierig gemaakt en nu snak ik naar meer. Trilho do Fóia is nog niet voorbij voor mij, als ik hier volgende maand terug kom met mijn camper ben ik van plan om een volgende etappe te lopen. I’ll keep you posted!
Meer informatie over deze wandelroute dwars door de Algarve: viaalgarviana.org
Monchique trail – 8,2 km
Deze korte hike vertrekt vanuit het centrale plein in het dorp van Monchique (bij leuke koffietent Velochique) en vanuit daar loop je door de sfeervolle straatjes het dorp uit. De route gaat als het ware achterlangs het dorp, door de velden, akkers en langs allerlei boeren. Het laat het typische leven van de locals zien, een echt unicum. De families van Monchique verbouwen zelf hun eigen eten en wie weet geven ze je wel wat tips!
Het is niet voor niks dat Monchique ook de naam ‘jardim do Algarve‘ heeft gekregen, oftewel de tuin van de Algarve. Je vindt er niet enkel akkers en moestuinen, maar ook citroen-, sinaasappel-, vijgen- en amandelbomen. Zin in een snack? Pluk dan maar lekker van de bomen. Ik zag zelfs tussen een bloemenveld kroppen sla staan! De zeeën van bloemen, de weelderige natuur en de rijkdom van groente en fruit die je overal vindt, maakt Monchique terecht jardim do Algarve.
Maar deze route heeft meer! Want naast het boeren buitenleven waar je langs loopt, neemt deze sweet&simple wandeling je ook langs verschillende lokale kunstenaars.
Lenonel & Madalena Telo Ceramics
De ambacht is van vader op dochter doorgegeven en in hun atelier laten ze zien hoe ze hun stukken maken. Het zijn erg warme mensen die je graag vertellen over hun keramiek, maar die je ook willen laten ervaren hoe het is om zelf met de klei te werken.
Keramiek maken, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als je professionals aan het werk ziet, lijkt het allemaal niets tot je zelf achter het draaiende wiel gaat zitten. Met de natte klei tussen mijn vingers, haar in de war en zweet druppels op mijn voorhoofd bleek het toch een stuk moeilijker om een simpel potje of mok te fabriceren.
Gelukkig kunnen interieur- en keramiek lovers hun hart op in dit atelier met alle stukken die Leonel en Madalena zelf hebben gemaakt. Leuk om ook om het verschil in stijl te zien tussen Leonel en zijn dochter – waar Madalena veel meer meegaat met de moderne trends (natuurlijke kleuren en vormen, minder “perfect” afgewerkt), maakt Leonel zijn stukken zoals de oudere generatie het geleerd heeft. Spot jij het verschil?
Studio Bongard
Dit beeldentuin is van kunstenaars koppel Sylvain en Tara. Ook zij maken hun stukken van keramiek, maar het verschil tussen hun en Leonel en Magdalena kan bijna niet groter zijn. In Studio Bongard vind je enorme sculpturen van allerlei dieren, mensen en op de oceaan geïnspireerde details. De tuin is een kunstwerk op zichzelf en overal waar je kijkt, ontdek je iets nieuws.
Feel free om er rond te wandelen, te relaxen of binnenkort iets te eten. Sylvain & Tara zijn van plan om, net als ze deden voor Corona, verschillende tuinetentjes en kleinschalige events op te zetten waarbij gezellig samenkomen in hun tuin centraal staat. Gezellig, toch?
De Monchique hike
Deze wandeling gaat grotendeels over de locals van Monchique en aangezien zij een heel groot deel maken van het gevoel wat er in dit dorpje hangt is deze route zeker een aanrader. Daarnaast kan je genieten van veel groen, veel plekjes in het dorp waar je kan stoppen voor een hapje, drankje, koffietje of traditionele lunch. Ontdek ook lokale producten als de honing en de Medronho in de kleine, opmerkelijke winkeltjes.
Extra tip: vergeet in het dorp ook niet af en toe omhoog te kijken. Misschien spot je dan wel één van de bijzondere bouwsels op één van de huizen. De traditionele schoorstenen van Monchique lijken meer op een klein huisje op zichzelf, dan op een schoorsteen zoals wij die kennen.
Wil je weten waar je moet zijn?
Naast Velochique is Tradições een gezellig lokaal koffie barretje. Voor de hipsters onder ons hebben ze hier geen cappuccino havermelk, maar gewoon een lekker sterke espresso. Vooral het sfeertje is hier fijn en lekker Portugees! Mensen komen en gaan en hangen aan het barretje in het raam. Hier kan je ook verschillende lokale producten inslaan. Zin in wat lekkere tapas? Dan moet je hier in de avond zijn.
Een andere tapas bar waar je terecht kunt is het sfeervolle Casa Vintage. Reserveer op tijd, want deze plek is populair! Goede wijnen en als je van port houdt: ze hebben hier een 20-jarige port die muito saboroso is.
Ben je benieuwd naar een echt traditionele lunch? Dan kun je goed terecht bij A Charette. Let op! Voor de vegetariërs onder ons is een traditionele lunch minder vullend, aangezien er veel gekookt wordt met vlees. Wil je het toch proberen? Dan is een typisch voorgerecht: Lombo de porco is soort smeersel met brood, samen geserveerd met kleine stukjes lam in knoflookolie en bloedworst met rijst. Portugezen lunchen uitgebreid dus daarna kan je gaan voor een stoofpotje met verschillende stukken vlees, rijst, bonen en kastanjes. Zelf eet ik geen vlees dus ik krijg een erg smaakvol stoofpotje met groenten, rijst en kastanjes.
Het personeel is duidelijk trots op haar keuken en brengt ook een lokale wijn. Voor de wijnliefhebbers onder ons: Deze fles João Clara, was een verrassend stevige rode wijn uit de regio. Als je nog niet bomvol zit dan wil je de zoetigheden van deze regio zeker proeven. Vraag om een bordje met van alles wat en je zult verschillende cakes proeven die je waarschijnlijk nog nooit op had. De kastanjecake, bijvoorbeeld, is erg bijzonder.
Watermill hike – 4,4 km
Deze korte wandeling vertrekt weer vanuit het centrum van Monchique en loopt door de bergen, langs het water en naar een oude watermolen, de Moinho de aqua do Poucochinho. De route is uitermate groen en geeft een aantal keer een mooi uitzicht over de regio. Voordat je aankomt bij de watermolen loop je langs een aantal picknick-plaatsen langs de weg, maar ook langs een parkje wat iets meer verstopt ligt. Een perfecte plek om te picknicken of gewoon lekker in de zon te liggen voordat je weer terug loopt.
De watermolen zelf is vanaf daar nog maar een paar meter lopen. Deze is niet altijd open om te bekijken, maar net zoals dat de locals hier trots zijn op al hun tradities en geschiedenis, zo ook op de watermolen. Je hoeft maar een mailtje te sturen en de burgemeester nota bene komt je persoonlijk rondleiden. En dat is best leuk!
Deze watermolen was 50 jaar geleden nog in gebruik en in dit minuscule huisje woonde een familie van 4 en werkte samen in deze molen. Ze maakten hier het maïsmeel dat ze veel gebruiken voor cakes, purée en ander traditioneel eten uit de regio. Mooi aan deze manier van werken en leven is dat het compleet eco-friendly was – met het water van de rivier, die met omleiding krachtig door de watermolen geleid wordt, draaien de granieten wielen op elkaar en wordt het maïs gemalen tot meel. Daar kunnen de grote fabrieken nog iets van leren.
Toentertijd werd direct aan de molen het meel verkocht en de familie die er werkte kreeg van elke 10 kilo die zij maakten, 1 kilo voor eigen gebruik als betaling. Dit aten ze uiteraard zelf, maar ruilden het ook voor vis, vlees, aardappels en andere groente bij andere boeren. Zo simpel en lokaal leven, heerlijk toch? Toch gek ergens dat als je nu lokaal, bio en eco-friendly wil kopen, je daar meer moeite voor moet doen en het vaak duurder is dan producten die van over de hele wereld in grote partijen worden ingekocht en verscheept. Maar dat is een ander verhaal… Terug naar Monchique!
