Outdooravonturen horen soms net iets anders te lopen, dan je van tevoren had gehoopt. Het is immers een avontuur en je loopt tegen de mooiste gebeurtenissen aan, als het net iets anders dan gepland gaat. Toch zijn bepaalde items essentieel voor jouw avonturen. Bij een goede voorbereiding hoort de juiste gear met onder andere een EHBO-set en een kompasje. Waarom een kompasje? Juist om altijd de juiste richting te kunnen bepalen. En om je niet het bos in te sturen, leggen we je uit wat een kompas is, wanneer je hem gebruikt en wat de beste kompassen zijn.
Wat is een kompasje?
Een kompasje – met het verkleinwoord – is meestal een kleiner kompas, ofwel een navigatie-instrument. Met een kompas kan je namelijk altijd jouw richting bepalen en zie je waar het noorden is. Een traditioneel kompas werkt op basis van een magneet en wordt door het magnetisch veld van de aarde aangetrokken. Daardoor wijst een kompasje altijd naar het noorden en weet jij in welke richting je jezelf begeeft.
Wijzen kompassen altijd naar het noorden?
We hadden het al even over de aarde en het magnetisch veld hiervan. Als we kijken naar magneten, dan zijn er altijd twee verschillende polen. Een noord- en zuidpool of aantrekkings- en tegenpool. Je herkent het vast wel bij de kindertreintjes, die je aan elkaar kan koppelen met een magneet. Aan de ene kant van de wagon stoot je hem juist af en aan de andere kant wordt het aangetrokken. Feitelijk werkt een kompas met de aarde ook op deze manier. Het kompasje wordt dus aangetrokken door de noordpool en wijst daarom altijd naar het noorden. Natuurkundig gezien is onze noordpool eigenlijk een magnetische zuidpool, maar dat mag je snel vergeten.
Het kompas in een smartphone
Een analoog kompas heeft het voordeel dat de batterij nooit op is en je er dus altijd gebruik van kan maken. Toch zit er tegenwoordig ook een kompas-functie op vrijwel elke smartphone. Het kompas in de smartphone werkt in theorie hetzelfde, want het kompasje wijst altijd naar het noorden. In smartphone-chips zit een magnetometer die het magneetveld en de magnetische storingen meet. Zodoende weet je ook precies waar je bent en waar het noorden is. Opnieuw kalibreren is overigens ook zo gepiept, met wat simpele bewegingen. En vaak worden naast de richting ook de locatie en lengte- en breedtegraden aangegeven. Mocht je willen navigeren op een smartphone, zorg dan voor een goede powerbank zodat je niet zonder stroom komt te zitten.
Andere types kompassen
Het klassieke kompas is een magnetisch kompas, met een magneetje. Vaak zijn dit de goedkopere kompassen en is hij niet altijd even nauwkeurig, maar geeft je een prima indicatie. Daarnaast bestaat er (variaties op) een gyrokompas, gyroscopisch kompas of tolkompas. Hierbij wordt er niet gewerkt op basis van het magnetisch veld, maar wordt er dankzij een elektrisch aangedreven tol altijd gewezen naar een aangenomen oriëntatie (meestal de noordpool). Naast deze kompassen, bestaat er ook een kompas op GPS. Dankzij satellieten en een beweging, weet de ontvangen automatisch hoe iemand beweegt en waar het noorden is.
Welk kompas moet je kopen?
Naast een kompas in een smartphone, zijn er verschillende soorten kompassen te koop. We lichten de twee belangrijkste uit, namelijk het plaatkompas en het peilkompas.
Het beste plaatkompas
Het plaatkompas is een veelgebruikt en geliefd kompasje bij wandelaars en outdoor enthousiastelingen. Het plaatkompas is klein en zeer licht in gewicht, maar geeft je meteen een goede indicatie over in welke richting je je bevindt. Daarnaast zitten er vaak op plaatkompassen handige tools om kaarten beter te kunnen lezen en interpreteren. Je meet er bijvoorbeeld een kaart mee, waardoor je weet hoe ver iets daadwerkelijk nog lopen is. Je kan eigenlijk niet verkeerd kopen bij een plaatkompas, maar de Suunto A-30 plaatkompas is een echte topper voor nog geen € 30. Liever iets minder geld uitgeven? Dan is het Decathlon Geonaute Explorer 500 plaatkompas voor nog geen € 10 iets voor jou.
Het beste peilkompas
Als je een iets nauwkeuriger kompasje nodig hebt, dan is een peilkompas iets voor jou. Deze zijn vaak iets duurder en groter dan een plaatkompas. Je hebt meestal de keuze uit twee soorten spiegel-peilkompassen. En spiegelplaat-peilkompas moet je openklappen en een spiegeldoos-peilkompas is kleiner en schuif je vaak eenvoudig dicht. De beste spiegelplaat-peilkompas is een Suunto MC-2 voor ongeveer € 80 en ook hier is de Decathlon Geonaute Explorer 900 een goed en goedkoper alternatief voor een ruime € 20. Liever een spiegeldoos-peilkompas, dan is de Suunto MB-6 jouw kompas voor € 82,50.
Duikkompas
Ook onder water kan een goed richtingsgevoel erg belangrijk zijn. Daarom zijn er ook duikkompassen ontwikkeld, zodat je je goed kan oriënteren onder water. Het grote voordeel hiervan is natuurlijk dat ze goed waterdicht zijn, zelfs tot ver onder water. Een goede koop is bijvoorbeeld het Mares duikkompas voor € 69,99.
